Woongebieden

Het Politie Keurmerk Veilig Wonen (PKVW) is een (vrijwillige) keurmerk. Het wordt vaak door Projectontwikkelaars aangeboden. Het bestaat uit verschillende certificaten. Zo is er het certificaat ‘Beveiligde Woning’. Dit zegt wat over het hang- en sluitwerk en de verlichting om het huis. Hiermee krijg je als inwoner korting op verzekeringen.

Maar er is ook een certificaat ‘Veilige omgeving’ dat onder andere wat zegt over het lichtniveau op straat en op achterpaden. Dat lichtniveau is erg hoog en past niet in onze omgeving. Achterpaden die van ons zijn, worden niet verlicht. Wij houden daarom geen Politie Keurmerk Veilig Wonen aan. 
De certificaten staan los van elkaar. Zonder het certificaat ‘Veilige omgeving’ kan er toch een korting op verzekeringspremies gegeven worden.

In woongebieden is de leefomgeving en sfeer belangrijk. Deze moet prettig zijn. 
Verlichting levert een bijdrage aan de leefbaarheid en sfeer in een woongebied. Plaatsen we bijvoorbeeld blauw licht dan is de sfeer niet prettig, het voelt er koud en kil aan. Een woonwijk moet prettig aanvoelen. Dat komt de leefbaarheid in een wijk ten goede.

De nadruk ligt op sociale veiligheid (gevoel van veiligheid) en beperkter op de verkeersveiligheid (hoe kom je veilig van A naar B) en het gebruik. 
Niemand wil dat er ingebroken wordt. Openbare verlichting kan inbraken niet voorkomen. Een lamp met een bewegingssensor aan de gevel werkt effectiever dan een lantaarnpaal op straat. 

Verlichting kan ook een gevoel van veiligheid geven. Dit is echter voor iedereen anders, want het is een persoonlijk gevoel. Of te wel subjectief. Dit gevoel is onder andere ontstaan uit het verleden, wat er gebeurd is en hoe goed je de omgeving kent. 

In de nacht bepaalt vooral de openbare verlichting het beeld op straat. Soms is er ook verlichting van buitenlampen en in tuinen van bewoners. Indien de situatie daar aanleiding toe geeft, gaan we in gesprek met deze eigenaren.

De lichtkleur is bepalend voor de sociale veiligheid. Sommige oranje verlichting geeft geen goede kleur- en gezichtsherkenning. Alles lijkt rood/oranje en de echte kleuren zijn niet te zien. Dat zie je op de onderstaande foto’s. Het zijn dezelfde kleur bakjes. Maar door de lichtkleur lijken de bakjes op de linker foto rood of oranje.

Voor de sociale veiligheid (gevoel van veiligheid) is dit niet wenselijk. Mocht er wat gebeuren en je geeft een omschrijving in welke kleur auto een inbreker wegreed, dan noem je dus een andere kleur dan de auto werkelijk had. We gebruiken dan ook wit licht zodat de kleurweergave goed is.

In woongebieden is de stand en vorm van het armatuur (de kap op de lantaarnpaal) heel belangrijk. Door de nieuwe technieken kan het licht al veel meer gericht worden, waardoor er minder lichthinder in de woningen ontstaat. Of er kan een afschermingskap in geplaatst worden. Ook het model van het armatuur (rond of plat) kan zorgen voor meer of minder lichthinder. Op onderstaande foto is goed te zien dat het licht vol in de woning schijnt. Dit geeft onnodige lichthinder en proberen we zoveel mogelijk te voorkomen.

We spreken van schijnveiligheid als er wel licht staat, maar er niet genoeg sociale controle is door de afwezigheid van andere weggebruikers of woningen die kijken op het weggedeelte. Als er op een weg, waar dus niet genoeg sociale controle is, verlichting staat, dan geeft het licht schijnveiligheid. Men kan zich veilig voelen, maar het licht zorgt niet voor een veilige weg. Dit willen we zoveel mogelijk voorkomen en daarom verlichten we die locaties dus niet.

Veel voetpaden die tussen de wijken lopen, worden gebruikt als wandelroute overdag of om de hond uit te laten in de avond. Vaak is er weinig of geen sociale controle in de late avond en nacht. Verlichting kan dan schijnveiligheid geven. We verlichten hier niet.

Dat speelt ook een rol bij achterpaden. Deze paden lopen achter de huizen langs. Wij verlichten deze niet. Vaak zijn deze achterpaden niet van ons, maar van de woningbouwvereniging. Die bepalen dan of ze wel of niet verlicht worden. Wij gaan wel met deze partijen in gesprek om te kijken of hun keuze afgestemd kan worden op die van ons.

In onze woongebieden hebben we veel parkeerplaatsen. Sommige worden veel gebruikt en andere niet. Vaak staat er verlichting. Zo kunnen aanwonenden zien wie er bij de auto’s lopen.

In de avond dimmen we de verlichting. Wordt een parkeerterrein in de nacht niet of heel weinig gebruikt, dan kunnen we besluiten het licht uit te zetten. 

Groen en verlichting spelen een belangrijke rol in onze woongebieden. Het is belangrijk dat deze goed op elkaar afgestemd zijn. Vaak zien we dat een lantaarnpaal in de loop der jaren helemaal tussen het groen van de bomen staat. Bij het ontwerp houden we al rekening met de omvang van de boom in de toekomst. Bestaande knelpunten tussen de groenvoorziening en openbare verlichting moeten worden opgelost. Hierbij is het uitgangspunt tegen zo laag mogelijke kosten.

• Uitgangspunt is dat de sfeer en leefbaarheid in een gebied goed moeten zijn en blijven. 
• Wij proberen schijnveiligheid te voorkomen door niet te verlichten op locaties waar weinig sociale controle is zoals parken, groengebieden, speelplekken, hondenuitlaatplekken en dergelijke. Alleen indien het echt noodzakelijk is en er geen andere mogelijkheden of andere routes zijn, kan er licht staan.
• De sociale veiligheid proberen wij te waarborgen door in woon- en centrumgebieden een lichtkleur te gebruiken waarbij gezichten en kleuren goed herkenbaar zijn. 
• Bij vervanging blijft het lichtbeeld zoveel mogelijk zoals dat nu op straat is, dat wil zeggen de lantaarnpalen worden 1 op 1 vervangen. Het verlichtingsniveau kan omlaag in woonwijken waar nu heel veel verlichting staat. 
• Lichthinder wordt zoveel mogelijk voorkomen. 
• We houden geen Politie Keurmerk Veilig Wonen aan. 
• Losse voetpaden (solitaire voetpaden) worden alleen verlicht wanneer deze ook ’s avonds deel uitmaken van een doorgaande wandelroute, er geen andere route is en er genoeg sociale controle is.
• Achterpaden worden niet verlicht als ze gemeentelijk eigendom zijn. Indien de achterpaden in bezit zijn van derden, bijvoorbeeld woningcorporaties, dan bepalen deze of er wel of niet verlichting staat. 
• In alle woongebieden wordt de verlichting gedimd zodra dit technisch mogelijk is. 
• Per situatie wordt bekeken wat het juiste dimregime is. Buiten de spits is er minder verlichting en kan het licht minder fel branden. Eventueel is de verlichting voorzien van een telemanagement- (waarmee ook zichtbaar is of er storingen zijn) of detectiesysteem als dit kostentechnisch past in de beschikbare budgetten en een zinvolle aanvulling is.
• Parkeerterreinen worden gedimd zodra technisch mogelijk. Maar ze worden natuurlijk alleen verlicht als er in de avond en nacht gebruik van wordt gemaakt. Vanuit het oogpunt van milieu, kan besloten worden de verlichting op een parkeerterrein dat niet of nauwelijks wordt gebruikt, in de nachtelijke uren uit te zetten.
• Bij grotere veranderingen worden de inwoners van het betreffende gebied betrokken.
• Bij een herinrichting of nieuwbouw, wordt de verlichting afgestemd op de aanwezige groenvoorzieningen. Al bij het ontwerp vindt deze afstemming plaats.
• Bestaande knelpunten tussen de groenvoorziening en openbare verlichting moeten worden opgelost. Hierbij is het uitgangspunt tegen zo laag mogelijke kosten.